Πιθανώς οι περισσότεροι από εσάς γνωρίζετε ήδη το πλέον επιτυχημένο social network των τελευταίων ετών, το Facebook. Μέχρι τώρα έχετε διαβάσει πάρα πολλούς οδηγούς και αφιερώματα για το πως θα γίνετε μέλη στην σελίδα καθώς και πως θα εκμεταλευτείτε τις παροχές της. Εμείς θα σας πούμε κάτι διαφορετικό. Θα μάθετε την αρχή, τους αντιπάλους και τα μαύρα σημεία του μεγαλύτερο trend τα τελευταία χρόνια στο Internet. Είστε έτοιμοι;
H αρχή και οι βασικοί ανταγωνιστές
Η επίσημη λειτουργία της σελίδας ξεκίνησε στις 4 Φεβρουαρίου του 2004, από τον δημιουργό της σελίδας Mark Zuckerberg, πρώην -πλέον- φοιτητή του Harvard. Τους πρώτους μήνες λειτουργίες δικαίωμα εγγραφής είχαν μόνο οι φοιτητές και το προσωπικό του πανεπιστημίου. Μέσα σε μόλις λίγους μήνες το Facebook άνοιξε τις πύλες του και σε άλλα γνωστά πανεπιστήμια της Αμερικής όπως το MIT και το Boston University. Η μόνη προϋπόθεση για να γίνει κάποιος μέλος ήταν να είναι κάτοχος πανεπιστημιακού email από τα πανεπιστήμια με τα οποία συνεργάζονταν η υπηρεσία. Αυτή η διαφοροποίηση από όλα τα υπόλοιπα social networks ήταν και το κλειδί της -αρχικής- επιτυχίας για το Facebook.
Οι φοιτητές από την πρώτη στιγμή αγκάλιασαν το νέο social network για ένα πολύ απλό λόγο. Ένοιωθαν πως πρόκειται για μια κλειστή κοινότητα στην οποία πρόσβαση έχουν μόνο άτομα από τον ακαδημαϊκό χώρο. Είναι προφανές πως το business plan της υπηρεσίας προέβλεπε από την αρχή την επέκταση της σελίδας καταρχάς στα πανεπιστήμια της Ευρώπης και κατά δεύτερο λόγο σε οποιοδήποτε άλλο άτομο ήθελε να γραφτεί σε αυτή, χωρίς πλέον να περιορίζεται μόνο στους στενούς ακαδημαϊκούς κύκλους. Για να χτυπήσει την αγορά το Facebook ήξερε πως πρέπει να παρουσιάσει ένα καλύτερο προϊόν από τους δύο βασικούς ανταγωνιστές του. Το MySpace της News Corporation και το aSmallWorld του πρώην τραπεζίτη Erik Wachtmeister, το social network των celebrities και των επιχειρηματιών, στο οποίο πρέπει να λάβεις πρόσκληση από άλλο μέλος για να γραφτείς. O Mark Zuckerberg ήξερε πολύ καλά τις αδυναμίες και των δύο μεγάλων του ανταγωνιστών. Το αχανές MySpace, με τα εκατομμύρια προφίλ των διαφορετικών χρωμάτων, μουσικών και φωτογραφιών κούραζε πάρα πολύ κατά την πλοήγηση του ενώ το πολύ private aSmallWorld περιόριζε αισθητά τα εκλεκτά του μέλη για ένα και μόνο λόγο. Όλοι οι glamorous αστέρες του Hollywood και οι μεγαλοεπιχειρηματίες ήθελαν να δικτυωθούν και με τους λιγότερο διάσημους φίλους τους οι οποίοι όμως δεν είχαν λογαριασμό στην σελίδα.
Έχοντας το κατά γενική ομολογία πλέον καλαίσθητο και ασφαλές από πλευράς privacy προϊόν της αγοράς ο Zuckerberg ήξερε πως αργά ή γρήγορα θα έρθει η ώρα του. Υπήρχε ωστόσο ακόμα ένα πολύ σημαντικό όπλο στην φαρέτρα του νεαρού Αμερικανού. Οι φωτογραφίες. Το Facebook έχει το πλέον δημοφιλές image hosting service του πλανήτη καθώς καθημερινά οι χρήστες του ανεβάζουν στην σελίδα παραπάνω από 14 εκατ. φωτογραφίες, πολύ περισσότερες από το δεύτερο στην σχετική λίστα Flickr.
Εσωστρέφεια σε όλους τους τομείς
Εκτός από το αυξημένο privacy control το οποίο έδινε την εντύπωση της ‘κλειστής κοινότητας' στα μέλη του το Facebook ακολούθησε τον δρόμο της εσωστρέφειας σε ακόμα δύο τομείς. Στο developing του site και στις σχέσεις του με άλλες εταιρίες. Όσο αφορά το developing, το Face ανάπτυξε την δική του γλώσσα προγραμματισμού (σ.σ. FBML - Facebook Markup Language) η οποία ήταν βασισμένη στην HTML με αρκετές ωστόσο διαφορές, θωρακίζοντας με αυτόν τον τρόπο την σελίδα από επιθέσεις, τόσο εξωτερικές όσο και εσωτερικές. Υπάρχει μάλιστα η φήμη πως ένας από τους ελάχιστους χρήστες που κατάφεραν παραμετροποιήσουν την σελίδα τους στο Face με δικό του κώδικα μέσα σε μια εβδομάδα προσελήφθη στην εταιρία! Ας αφήσουμε όμως το κομμάτι του προγραμματισμού και ας περάσουμε σε αυτό τον σχέσεων του Facebook με άλλες εταιρίες και επενδυτές. Ο Mark Zuckerberg τον Σεπτέμβριο του 2006 απέρριψε πρόταση ύψους 1 δις. $ από την Yahoo! για εξαγορά του site. Δεν σας φτάνει αυτό; Τον Οκτώβριο του 2007 (12 μήνες μετά) ο Zuckerberg είπε όχι και στην μυθική πρόταση της Google, ύψους 2,3 δις. $! Ο Peter Thiel, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Facebook λίγο μετά την δεύτερη απόρριψη δήλωσε πως η αξία της εταιρίας είναι, κρατηθείτε, 8 δις. $ με βάση τις προβλέψεις για τον τζίρο της εταιρίας το 2015. Τελικά όπως διαβάσατε και στο Away.gr στις 27 Οκτωβρίου 2007 η Microsoft αγόρασε το 1,6% του Facebook έναντι 246 εκατ. $! Η απορία όλων των αναλυτών ήταν πέρα για πέρα εύλογη. Πως γίνετε μια εταιρία η οποία έχει για όλο το 2006 έσοδα ‘μόλις' 100 εκατ. $ να κοστίζει τόσο πολύ;
Η αξία της πληροφορίας και πως το Facebook την χρησιμοποιεί
Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι ιδιαίτερα απλή. Η Microsoft δεν αγόρασε μερίδιο της εταιρίας αλλά δικαίωμα της χρήσης των πληροφοριών του Facebook, το οποίο πλέον αριθμεί πάνω από 62 εκατ. ενεργούς χρήστες. Μέσα σε μόλις 4 χρόνια λειτουργίας η σελίδα του Mark Zuckerberg έχει καταφέρει να μαζέψει περισσότερα στοιχεία για τον καθένα μας από οποιοδήποτε άλλο site ή εταιρία., κάνοντας το ‘Don't be evil' του Google να φαίνετε πολύ αγαθό. Ας κάνουμε ένα μικρό κύκλο, θυμάστε στην αρχή του κειμένου για την ‘ασφάλεια και την προστασία' της υπηρεσίας; Για το αυξημένο privacy; Πως θα αισθανόσασταν αν σας λέγαμε πως όλα αυτά έχουν μόνο εξωτερικό χαρακτήρα; Με λίγα λόγια το Facebook έχει πλήρη πρόσβαση και χρήση των στοιχείων σας, με δικαίωμα να τα χρησιμοποιήσει όπως αυτό θεωρεί σωστό. Δεν μας πιστεύετε; Σας παραθέτουμε απόσπασμα από τους όρους χρήσης που διαβάσατε(;!) κατά την εγγραφή σας στην σελίδα.
When you enter Facebook, we collect your browser type and IP address. This information is gathered for all Facebook visitors. In addition, we store certain information from your browser using "cookies." A cookie is a piece of data stored on the user's computer tied to information about the user. We use session ID cookies to confirm that users are logged in. These cookies terminate once the user closes the browser. By default, we use a persistent cookie that stores your login ID (but not your password) to make it easier for you to login when you come back to Facebook. You can remove or block this cookie using the settings in your browser if you want to disable this convenience feature.
When you use Facebook, you may set up your personal profile, form relationships, send messages, perform searches and queries, form groups, set up events, add applications, and transmit information through various channels. We collect this information so that we can provide you the service and offer personalized features. In most cases, we retain it so that, for instance, you can return to view prior messages you have sent or easily see your friend list. When you update information, we usually keep a backup copy of the prior version for a reasonable period of time to enable reversion to the prior version of that information.
Με απλά λόγια η υπηρεσία μας πληροφορεί πως μπορεί να χρησιμοποιήσει τα στοιχεία μας με σκοπό να εξυπηρετήσει καλύτερα τις ‘ανάγκες' μας. Δεν σας ανησυχεί αυτό; Μάλλον θα πρέπει να διαβάσετε και το παρακάτω.
Facebook may use information in your profile without identifying you as an individual to third parties. We do this for purposes such as aggregating how many people in a network like a band or movie and personalizing advertisements and promotions so that we can provide you Facebook. We believe this benefits you. You can know more about the world around you and, where there are advertisements, they're more likely to be interesting to you. For example, if you put a favorite movie in your profile, we might serve you an advertisement highlighting a screening of a similar one in your town. But we don't tell the movie company who you are.
Φανταστείτε πως σας έχουμε παραθέσει μόλις δύο παραγράφους από τις 13 σελίδες των Όρων Χρήσης που όπως είναι φυσικό κανείς δεν διαβάζει κατά την εγγραφή. Σκεφτείτε και κάτι ακόμα, το Facebook είναι το μοναδικό social network στο οποίο έχετε δώσει το πραγματικό σας όνομα, την πραγματική σας ημερομηνία γέννησης και άλλα στοιχεία. Για ποιο λόγο συνέβη αυτό; Γιατί πολύ απλά και οι φίλοι σας που είχαν account στην σελίδα πριν από εσάς είχαν κάνει το ίδιο. Οι οποίοι με την σειρά τους είχαν πάρει το ‘καλό παράδειγμα' από φίλους τους, φοιτητές στην Αμερική και την Αγγλία η οποία ήταν οι πρώτοι οι οποίοι δοκίμασαν την υπηρεσία όταν ακόμα ήταν προσβάσιμη μόνο σε φοιτητές και ακαδημαϊκούς. To Facebook με τον καιρό άλλαξε, άνοιξε τις πόρτες του σε όλο τον κόσμο, ωστόσο η τυφλή εμπιστοσύνη των χρηστών παρέμεινε ως είχε, δίνοντας στο Facebook ένα τρομακτικό πλεονέκτημα, την πληροφορία.
Αντί επιλόγου
Θεωρίες συνομωσιών, καθώς και πιθανές σχέσεις του Facebook και των μετόχων του με τις μυστικές υπηρεσίες των HΠΑ έχουν ακουστεί κατά καιρούς χωρίς ωστόσο να υπάρχει κάποια νομική βάση και στοιχεία για τις συγκεκριμένες κατηγορίες, και το Away δεν επιθυμεί να μπει σε αυτή την διαδικασία. Θέλοντας ωστόσο θα σας δώσουμε και αυτή την οπτική σας προσκαλούμε να παρακολουθήσετε το Youtube video που ακολουθεί. Δεν ξέρουμε πόσα από αυτά που θα δείτε και θα ακούσετε ισχύουν, ωστόσο είμαστε βέβαιοι πως την επόμενη φορά που θα συνδεθείτε στο Face κάτι θα έχει αλλάξει. Θα είστε πλέον υποψιασμένοι.
Youtube video: