Στο μυαλό κάθε ανθρώπου, από τον αηδιαστικά καλοσυνάτο γλυκούλη, τον στριφνό περίεργο τύπο, μέχρι το εκνευριστικά καλοπροαίρετο «καλό παιδί» κατοικούν απαίσια μικρά διαβολεμένα τέρατα, τα οποία εμφανίζονται αδάμαστα από το πουθενά και ρημάζουν καταστάσεις. Αυτά τα άσχημα παράσιτα είναι τα trolls. Και -θέλοντας και μη- όλοι έχουμε ένα μέσα μας.
Έχω δει «αγίες», καλοσυνάτους και μη μου άπτου, παράξενους, αγενείς μέχρι το κόκκαλο, μια χαρά νορμάλ ανθρώπους, αυστηρούς επαγγελματίες, μέτριους/ες ερασιτέχνες κ.ο.κ. μέσα στην καθημερινότητά τους να κυριεύονται από την ύπαρξη των trolls που έχουν μέσα τους. Αρνούνται να τιθασεύσουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις τους, τις επικριτικές απόψεις τους και τα κακά σχόλια και μετατρέπονται σε τρύπιο καζάνι που βράζει και στάζει χολή.
Αυτό το φαινόμενο δεν γίνεται τυχαία. Τα trolls ξυπνούν μόνο όταν κάτι δεν συμβαδίζει με τα ίδια, όταν μικρές λεπτομέρειες λείπουν από τον πίνακα και όταν αόρατες, ακατανόητες, εξωπραγματικές, ενέργειες μας κατευθύνουν προς το «σατανικό» τούνελ. Αυτό συμβαίνει και με εμένα. Κάνουν θεαματική εισβολή σε κάθε περίσταση: στη συζήτηση, τον χαβαλέ, στον σχολιασμό, την διαφωνία ή τη συμφωνία σε θέματα, όταν πρόκειται να κάνουμε κριτική, όταν δεχόμαστε κριτική κτλ.
Τα trolls είναι πολλών λογιών και προκαλούν ποικίλες αντιδράσεις: τα αγαπάς ή τα φοβάσαι, τα μισείς, ή τα βαρέθηκες, τα λυπάσαι ή τα πολεμάς. Και την αντίδραση που αντιστοιχεί σε κάθε troll (sorry folks) την προκαλούν τα ίδια:
Τα trolls χολή
Πολλά accounts, όταν δεν «περνάει» η επιθυμία τους, γκρινιάζουν. Είναι αυτά που θα ήθελαν να στο επίκεντρο των αποφάσεων, των εξελίξεων, των μαζικών δραστηριοτήτων μα δεν τα κατάφεραν και στάζουν χολή. Και όταν η συγκεκριμένη χολή διατυπώνεται online σε 140 χαρακτήρες η πίκρα είναι τόσο έκδηλη που αν θες να την κρύψεις είναι μάταιο. Αν π.χ τα «trolls χολή» δεν καταφέρουν να βρεθούν σε ένα event θα γκρινιάξουν για το θέμα, τους διοργανωτές, το έτσι και το γιουβέτσι, μέχρι και για το εισιτήριο, ακόμα και όταν αυτό είναι γύρω στα 50 ευρώ. Σημειώστε πως αν το Χ συνέδριο είτε είναι καλό, είτε είναι κακό, τα 50 είναι σε σύγκριση πολύ καλά από τα χιλιάδες πανάκριβα με ρηχό περιεχόμενο event και τις χιλιάδες χιλιοπαιγμένες χιλιομπούρδες events που γίνονται κάθε μέρα και ζητάνε 200+ ευρώ για συμμετοχή.
Τα trolls που όλοι αγαπάμε
Κατά τη διάρκεια πολλών συζητήσεων στο Twitter υπάρχουν trolls που χαλάνε τη συζήτηση με ατάκες και αστεία και χαβαλέ. Αυτά τα trolls όλοι τα αγαπάμε. Γιατί δεν είναι κακοπροαίρετα. Και γι’άυτό όλη η κοινότητα είναι μαζί τους ανεκτική. Όταν παρουσιάζονται τέτοια trolls, τα παρασιτικά σχόλια δεν εκνευρίζουν κανένα. Αντιθέτως κερδίζουν την εύνοια κάποιων χρηστών.
Τα πολιτικά trolls
Αυτά τα πολιτικά trolls πυροβολούν οποιαδήποτε άσχετη ή σχετική συζήτηση αραδιάζοντας κακιούλες και αμέτρητες ακραίες προτάσεις όταν οι πολιτικές τους απόψεις (σεβαστές όποιες και αν είναι) είναι αντίθετες με την όποια δραστηριότητα. Δυστυχώς όλοι ξέρουν πια τι κάνει «νιάου-νιάου» στα κεραμίδια. Οι αντίθετοι πολιτικά όσο «αντί» και αν είναι μπαίνουν online, χρησιμοποιούν το hashtag που «δεν υπακούει στα γούστα τους» και αφιερώνουν άπειρες ώρες στον υπολογιστή τους για να λένε πόσο «αντί» είναι. Μερικές φορές τα πολιτικά trolls, μέσα από τη συμπεριφορά τους προκαλούν το αντίθετο από αυτό που θέλουν να πετύχουν. Φαίνονται σα να είναι ακραίοι fans. Μήπως να φεύγαμε το «αντί» από μπροστά μετά από τόση προσπάθεια;
Τα «γκρινιάζω και βαριέμαι αλλά χαραμίζω την ώρα μου» trolls
Αυτά τα trolls έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με τα πολιτικά trolls. Η διαφορά είναι πως δεν είναι αρνητικά εξαιτίας των πολιτικών τους πεποιθήσεων. Είναι αντίθετα ή ουδέτερα εξαιτίας της άπλετης ελεύθερης ώρας τους και γιατί έτσι έμαθαν να λειτουργούν: καταστροφικά. Αν είσαι ένα από αυτά τα troll, η κοινότητα δε σε μισεί, σε λυπάται. Δεν καταλαβαίνει κανείς γιατί αυτά τα accounts αφιερώνουν χρόνο, κόπο και σκέψη για κάτι που δε τους αρέσει κα-θό-λου και ασχολούνται με αυτό περισσότερο από τους ίδιους τους fans. Συνήθως τις ελεύθερες μας ώρες κάνουμε πράγματα που μας ευχαριστούν. Αν κάτι δε μας αρέσει, το αφήνουμε. Πάμε για καφεδάκι, τσάρκα, ζωγραφική, γράφουμε ποιήματα κτλ.
Τα trolls κριτικοί
Τα συγκεκριμένα troll λειτουργούν ως ειδικοί σε θέματα. Κάποιες φορές το παρακάνουν, άλλες είναι μέσα στα πλαίσια. Τα συγκεκριμένα trolls ασκούν κριτική στο καθετί και μυγιάζονται με όλα: τις απόψεις των χρηστών, τους χρήστες καθεαυτούς, ασχολούνται και αναλώνονται με περιστατικά, κολλούν σε λεπτομέρειες, μειώνουν την προσπάθεια που κάνει κάποιος κτλ. Για αυτά τα trolls υπάρχει ανεκτικότητα, μιας και η κριτική είτε μας αφορά είτε όχι, είτε μας αρέσει-είτε όχι, είναι καλοδεχούμενη.
Έχω παρατηρήσει μέρα-παρά-μέρα διάφορες αφυπνίσεις των trolls σε online και offline συμπεριφορές. Τη μεγαλύτερη εντύπωση όμως μου την έδωσαν οι «εκτοξεύσεις πυραύλων» από trolls κατά τη διάρκεια του TEDxAthens, τον χρόνο που μας πέρασε.
Με το τέλος του TEDxAthens, και μέσα σε μερικές ώρες, σε προσωπικά και εταιρικά blogs, σε tweets και status στο Facebook, αναρτήθηκε αμέτρητο υλικό με κοινή συνισταμένη την επιτυχία του event που κάλυψε σε μήκος και πλάτος το σύνολο της κοινότητας. Ανάμεσα όμως σε όλο αυτό το υλικό δεν υπήρχε πουθενά, καμία αναφορά και καμία πρόταση, καμία λεπτομέρεια, κανένα σχόλιο, καμία νύξη για το φαινόμενο των αγαπημένων trolls και την παρουσία τους online κατά τη διάρκεια του event. Γι'αυτό δεν έγραψα όταν τελείωσε το συνέδριο. Ενώ θέλησα, δεν το έκανα. Μέχρι σήμερα. Γιατί καλώς ή κακώς δεν ήθελα να γράψω ένα ακόμη κείμενο που να λέει πόσο καλό το συνέδριο και πόσο τέλεια πέρασε το κοινό που ήταν εκεί ή όχι. Αυτό το δείχνουν οι χιλιάδες αιτήσεις, το ξέρουν όλοι όσοι πήγαν και όλοι όσοι έλειπαν.
Η επιτυχία του TEDxAthens δεν ορίστηκε μόνο μέσα από τους υποστηρικτές του. Ορίστηκε και σφραγίστηκε από την σημασία που έδωσαν σε αυτό όλοι όσοι ήταν αντίθετοι του. Ακόμα και τα trolls προσέφεραν στο TEDxAthens τις υπηρεσίες τους, χωρίς να το γνωρίζουν ή να το καταλαβαίνουν (ίσως), χωρίς να το θέλουν ή -έστω αν ήταν κάθετα αντίθετοι- χωρίς να πετυχαίνουν τον στόχο τους.
Τα trolls ως φαινόμενο υπάρχουν και δεν αποφεύγονται. Είναι μέσα μας. Και ούτε θέλουμε να εξαλειφθεί. Τα χρειαζόμαστε να μας υπενθυμίζουν –με κάθε ευκαιρία- ποιοι είμαστε ή ποιοι μπορούμε να γίνουμε, ακόμα και όταν δεν θέλουμε.
Troll, ευχαριστούμε.
P.s. Ευχαριστώ τον αρχισυντάκτη μας Χάρη Τασιούλη για την τρομερή υπομονή του - έναν χρόνο - για αυτό το κείμενο. :-)