Την προηγούμενη εβδομάδα βρέθηκα στα εγκαίνια των νέων γραφείων της Microsoft Europe στις Βρυξέλλες. Τα εγκαίνια όμως αποτέλεσαν μία αφορμή για να συζητηθούν εκτενώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέοι παγκοσμίως στην αγορά εργασίας. Έτσι, μετά τη συζήτηση που είχαμε με τις ΜΚΟ και στελέχη της Microsoft, ακολούθησε ένα live debate ανάμεσα σε 4 Ευρωβουλευτές.
Η Edit Bauer (Group of the European People's Party), η Mary Honeyball (Group of the Progressive Alliance of Socialist and Democrats of the European Parliament), ο Phil Bennion (Group of the Alliance of Liberal and Democrats for Europe) και η Rebecca Harms (Group of the Greens/European Free Alliance) συμμετείχαν στο debate που συντόνιζε ο James Franey του Euronews και συμπεριελάμβανε ερωτήσεις που έγιναν και από το κοινό μέσω Twitter.
Ζώντας στην Ελλάδα, τη χώρα από την οποία ξεκίνησε σε μεγάλο βαθμό η Ευρωπαϊκή κρίση, έχουμε ακούσει κάθε πιθανή επιχειρηματολογία για τον κατάλληλο τρόπο αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης καθώς και της ανεργίας που υπάρχει στους νέους από την Ευρώπη. Αυτό όμως που μου προξένησε αρνητική εντύπωση για την χώρα μας ήταν ότι, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η McKinsey, το 45% των νέων στη χώρα μας έχει έλλειψη βασικών δεξιοτήτων.
Αυτός είναι και ο λόγος που προτάθηκε οι εταιρείες να έχουν στενότερη συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα και τα πανεπιστήμια. Έτσι, οι νέοι θα έχουν περισσότερα skills που θα είναι απαραίτητα στην αγορά εργασίας. Ακόμα, προτάθηκε να αναβαθμιστεί ο ρόλος των internships σε όλη την αγορά και να πληρώνονται οι interns από την πρώτη μέρα εργασίας τους εφόσον προσφέρουν πραγματικά στον εργοδότη τους. Αναγνωρίστηκε η έλλειψη σχετικής νομοθεσίας στο συγκεκριμένο κομμάτι αλλά τονίστηκε ότι πρέπει να αποφευχθεί το overregulation της αγοράς.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Microsoft ανακοίνωσε ότι ο αριθμός των interns της στην Ευρώπη θα αυξηθεί από τις 4.500 στις 9.000 μέχρι το 2016 και τονίστηκε ότι όλοι οι interns πληρώνονται κανονικά. Όπως αναφέρθηκε και κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι εργοδότες εκτιμούν την ακαδημαϊκή μόρφωση των υπαλλήλων τους αλλά παράλληλα αναζητούν εκείνους τους υπαλλήλους που θα είναι αποδοτικοί από την πρώτη ημέρα που θα εργάζονται.
Όμως, ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στις λεγόμενες "δημοφιλείς" δουλειές. Όλοι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι δεν επιτρέπεται οι εργοδότες να προσλαμβάνουν με πολύ χαμηλό μισθό, ή καθόλου μισθό, υπαλλήλους εξαιτίας της δημοφιλίας του επαγγέλματος. Λόγου χάρη, στην Ελλάδα οι νέοι δημοσιογράφοι δεν αμείβονται επαρκώς ενώ οι επαγγελματίες στο χώρο της τέχνης αναγκάζονται να δουλέψουν χωρίς οικονομικές απολαβές για 1 ή 2 χρόνια.
Καθώς το debate προχωρούσε, συζητήθηκε και το θέμα της ελαστικότητας των εργατικών νόμων. Η ελαστικότητα χαρακτηρίστηκε ως δίκοπο μαχαίρι καθώς αν γίνουν αλλαγές μόνο εκεί, τα αποτελέσματα θα είναι ολέθρια για τους εργαζομένους και την αγορά. Αν όμως υπάρξει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο αλλαγών, τότε θα επωφεληθούν όλοι. Όταν η συζήτηση έφτασε στα μέτρα λιτότητας, τα σχόλια που ακούστηκαν ήταν επικριτικά.
Η λιτότητα κατηγορήθηκε ως η "εύκολη λύση" που, εν τέλει, δεν αποδεικνύεται αποτελεσματική αν δεν συνοδευτεί με επιπλέον διαρθρωτικές και επενδυτικές κινήσεις για ολόκληρη την αγορά. Κατά τη γνώμη μου, ο πιο σωστός χαρακτηρισμός που αποδόθηκε στα μέτρα λιτότητας είναι "φαύλος κύκλος" καθώς η έλλειψη χρημάτων επηρεάζει την μόρφωση και, κατ' επέκταση, την επαγγελματική απόδοση των νέων γενιών.
Η επιχειρηματικότητα των νέων συζητήθηκε εκτενώς κατά τη διάρκεια του debate. Καλώς ή κακώς, δεν υπάρχει πλέον για κανέναν μία εξασφαλισμένη θέση εργασίας μόλις ολοκληρώσει το πανεπιστήμιο. Έτσι, οι νέοι οφείλουν να αναζητήσουν νέες διεξόδους ώστε να αποκατασταθούν επαγγελματικά. Για να μειωθεί το φαινόμενο της ενδοευρωπαϊκής μετανάστευσης και η δημιουργία μίας Ευρώπης πολλών ταχυτήτων, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη που έχουν οι νέοι να αποκτήσουν κεφάλαια για να δημιουργήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι το 80% των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται παγκοσμίως, δημιουργούνται από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Ολοκληρώνοντας τη συζήτηση, συνειδητοποίησα για ακόμα μία φορά ότι το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης και της ανεργίας των νέων είναι πολυδιάστατο και πολυσύνθετο. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις ούτε κάποιος χρυσός κανόνας. Για να διορθωθούν τα παραπάνω προβλήματα, πρέπει να συμβάλλουν όλες οι πλευρές: οι επιχειρήσεις, οι κυβερνήσεις, το εκπαιδευτικό σύστημα και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι.
Μπορεί να αλλάξει η κατάσταση στην αγορά εργασίας της Ελλάδας και των υπόλοιπων PIGS να αλλάξει; Μένει να αποδειχθεί. Ακόμα κι αν ο Phil Bennion δήλωσε ευθαρσώς ότι η Ελλάδα πρακτικά έχει χρεωκοπήσει.